El Filibusterismo: Kabanta 5

Kabanata V: Ang Noche Buena ng Isang Kutsero

Buod:

      Gabi na inilakad ang prusisyon ng San Diego dahil sa prusisyonng pang Noche Buena ng dumating si Basilio sa San Diego nakasakay ng isang kutsero. Dahil hindi ipadaan ang kutsero pinahinto ang kutsero dahil sa prusisyon at pgkatapos nito ay napuna ang kutsero; si Sinong ng mga gwardiya sibil ng makita na wala siyang ilaw sa kanyang kutsero. Pinalakad nalang si Basilio papunta sa bahay ni Kapitan Tiyago, at pagkatapos ay na alaman palang ni Sinong na wala pala siyang dalang sedula at dahil nito ay binugbog siya ng mga gwardiya sibil.

Tauhan:

          A. Basilio 

               -Ang katiwala ni Kapitan Tiyago

               -Siya ang nakasakay sa isang kutsero noong pag prusisyon papunta sa bahay ni Kapitan                        Tiyago.

       

          B. Sinong

                -Ang kutserong sinakyan ni Basilio ng gabi ng noche buena.

                -Binugbog siya ng mga gwardiya sibil ng napuna na wala siyang sedula.

               -Nagtrabaho siya sa araw ng noche buena kaysa magpagdririwang upang maipakain niya                       ang kanyang pamilya.

          C. Simoun

                -Si Crisostomo Ibarra na bumalik sa Pilipinas upang mahiganti sa mga taong kaaway niya.

          D. Gwardiya Sibil

                -Sila ang mga taong may awtoridad mag  parusa sa mga taong hindi susunod sa batas.

                -Sila ang nagbugbug kang Sinong bilang parusa na walang ilaw ang kutsero niya at wala                       siya dalang sedula.

           E. Kapitan Tiyago

                 - Siya ang tumulong at kumukop kay Basilio, siya rin ang nagsuporta kay Basilio sa pag                      aral ng gamot.

                 - Sa kanyang tahanan si Basilio papunta noong gabi ng noche buena nang nakasakay siya                    sa isang kutsero.

Suliranin:

       Binugbog ng mga gwardiya sibil ang isang kutsero dahil walang ilaw ang kutsero. Hindi binigyan ng tamang hustisya ang kutsero. Pagkatapos ay napansin ng mga gwardiya sibil na walang dalang sedula ang kutsero dahil naiwan niya at kaagad binugbog ulit. Dahil sa masamang mangyayari ay lumakad nalang si Basilio papunta sa tahanan ni Kapitan Tiyago.

Isyung Panlipunan:

          Ang isyung panlipunan na katulad sa kabanata ay una-una ang pagka walang pantay - pantay na karapatan at hustisya na nabibigay sa mga mamamayan. Ang mga makapanyarihan ay inabuso yung kanilang posisyon at hindi ginagawang tama ang kanilang tungkulan.

         Ikalawa ay dahil sa kahirapan ay maraming tao naghihirap maghanap ng pera, at dahil nito kahit oras ng magpagdiriwang ay kailangan magtrabaho sila upang mayroon maipakain ang kanilang pamilya. Pero kahit mahirap na sila ay inaabuso sila sa mga makapangyraihang tao, katulad ng magnanakaw ang mga pamahalaan sa mga mahihirap at hindi binibigyan ng pantay karaptan.

Gintong Aral:

          Ang aral nitong kabanata ay dapat tayong mga mamamayan ay matuto maipaglaban ang pagka pantay - pantay na karapatan at hustisya. Iwasan  natin ang pag-aabuso at diskriminasyon sa bawat isa, dapat meron tayong gawin upang maipaunlad ang ating lipunan sa mga abuso. Hindi lang ang paglalaban sa pantay-pantay na karaptan ang aral nitong kabanata. Ang paging responsabilidad at pagdisiplina ay  ipinapakita rin sa kabanata na mahalaga ito at kailangan rin ito upang maunlad ang lipunan. Tayong mga mamamayan ay meron tungkulin sumunod sa batas ng lipunan at ipaglaban ang ating karaptan upang maiwasan ang pag-abuso. Magkilos tayo upang  mayroon tayong maunlad na kinabukasan.

Kabanata 1: Sa Kubyerta

I. Boud:

Doon sa ilog ng pasig sa umaga ng disyembre ay napadaan ang kubyerta. na ang sakay sina Ben Zayb, Don Custodio, Padre Irene, Padre Salvi, Donya Victorina, Simoun, at Kapitan Heneral. Ang nanatili sa itaas ay si Donya Victorina, si Paulita Gomez at ang mga mayaman na tao. Sa ibaba ay ang mga mahihirap na tao mga hayop at ang mga kagamitan. Sa isang parte ng kubyerta nag usap sina Ben Zayb, Padre Custodio, at si Padre Salvi tungkol sa ilog at ang bagal na kilos sa kubyerta, at sumingit si Simoun tungkol sa daan ng ilog, na ang ilog ng pasig ay ipa sira at bumukas ng bagong daan na kailangan sirain ang isang nayon sa pamagitan ng trabaho na walang bayad, Sa pag usap nila Simoun at Don Custodio tungkol sa plano ni Simoun kung ito ay ipatupad, Nag alala si Padre Sibyla na ang mga tao ay maghihimagsik sa kanila, at dahil didto si Simoun ay nag-awas para walang kaguluhan. Sa pag alis ni Simoun naka isip si Padre Custodio na mag buhay ng pato ang mga tao dahil ito ay maka tulong maka daan ang kubyerta, dahil sa isipan na ito si Donya Victorina ang nagtutulan dahil nakita niya ang balot ay nakasusuklam.



II. Tauhan:

Donya Victorina- Siya ay nag pakita na siya isang mayaman na tao na galing sa europa na walang saloobin.

Paulita Gomez- isang mayaman na tao na pamangking babae ni Donya Victorina.

Ben Zayb- Isang mamamahayag sa pahayagan, isa din siyang matilino na tao,

Don Custodio- kilala siya sa tawag na Buena Tinta.

Padre Irene- ang kaanib ng mga kabataan sa pagtatatag ng akademya ng wikang kastila,

Padre Salvi- Ang paring Franciscanong dating kura ng bayan ng San Diego.

Simoun- Ang mayaman magaalahas na nakasalaming may kulay na umano'y tagapayo ng Kapitan Heneral ngunit siya ay si Juan Crisostomo Ibarra na nag balik upang  maghiganti sa kanyang  mga kaaway.

III. Suliranin ng Kabanata

Ang suliranin sa kabanta na ito ay ang paghati ng mayaman sa mahirap. Na ang mga mayaman ay ipinatili sa ibabaw ng kubyerta na doon ay napatatahimik, sa ibaba ay ang mga mahirap na tao kasali ang mga hayop at mga kagamitan na sila ay nag hirap maninitili doon,

IV, Isyung Panlipunan

Walang pantay-pantay na kalayaan ang ng yari sa kubyerta, dahil hindi binigyan ng pantay na pamumuhay sa kubyerta. Discriminasyon sa mga mahirap na tao dahil sa pananaw ng mayaman na tao sa mga mahirap ay walang kwenta, Makasarili ang mga mayaman dahil hindi sila nag bigay ng tulong sa mga mahirap na tao sa ibaba ng kubyerta.

V. Gintong Aral

Ang aral na makuha natin sa kabanata na ito ay kailangan tayo mag bigay ng ating sarili sa ibang tao na marihap para sila ay maka tulong ng ibang tao na maka bigay natin lahat ng kalayaan,

By; JOHN JEFF F, TABANAG